Το 1994 ο Νίκος Κυπουργός έγραψε ένα μιούζικαλ σε λιμπρέτο του θεατρικού σκηνοθέτη Θωμά Μοσχόπουλου (στο οποίο συνεργάστηκε και ο ίδιος ο συνθέτης). Ένα «παραμύθι» με πολλά όμως, περισσότερο ή λιγότερο αιχμηρά, σχόλια για τη μουσική, τον τρόπο που λειτουργεί και τους ανθρώπους που μετέχουν στη συνολική διαδικασία της, το «Σιωπή Ο Βασιλιάς Ακούει», παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής και λίγο αργότερα κυκλοφόρησε σε CD με τη διανομή που είχε και στην παράσταση. Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, δηλαδή του Βασιλιά και της Μούσας, ερμήνευσαν αντίστοιχα οι Τάσης Χριστογιαννόπουλος και Τίνα Μαλακατέ, αλλά συμμετείχαν και πολλοί άλλοι θαυμάσιοι ερμηνευτές όπως ο Γιάννης Σαμσιάρης στον ρόλο του μουσικού, η Δάφνη Πανουργιά, η Εύα Κέσσερλινγκ κ.ά. με τη συνοδεία της ορχήστρας ALEA III της Βοστόνης υπό την διεύθυνση του Θεόδωρου Αντωνίου.
Το CD αυτό όμως δυστυχώς δεν πούλησε ιδιαίτερα και έτσι όταν η πρώτη παρτίδα του εξαντλήθηκε δεν επανακυκλοφόρησε. Δεν ήταν διαθέσιμο λοιπόν για πολλά χρόνια, ώσπου πέρυσι ο Νίκος Κυπουργός δέχτηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση από την ανεξάρτητη εκδοτική και δισκογραφική εταιρεία Μικρή Άρκτος ως προς την επανακυκλοφορία του.
Έτσι λοιπόν λίγο πριν από το τέλος του 2011 στις προθήκες των καταστημάτων βρέθηκε μια πολύ προσεχτικά επιμελημένη και καλαίσθητη έκδοση ενός βιβλίου. Το βιβλίο αυτό, που φυσικά φέρει επίσης τον τίτλο «Σιωπή Ο Βασιλιάς Ακούει», δεν είναι παρά το λιμπρέτο του έργου, κοσμείται από τριάντα όμορφα - και προφανώς δημιουργημένα ειδικά για την περίσταση - έργα του ζωγράφου Κωνσταντίνου Εσσλιν και βέβαια συνοδεύεται από ανατύπωση του αυθεντικού CD. Το σύνολο αποτελεί κατά τη γνώμη μας μια πολύ καλή πρόταση για δώρο - με οποιαδήποτε αφορμή - πρώτιστα για παιδιά, καθώς μπορεί να αποτελέσει έναν πρώτης τάξης «οδηγό» για τη μύησή τους στον αληθινά θαυμαστό κόσμο της καλής μουσικής αλλά ακόμα και για ενήλικους μουσικόφιλους. Με την ευκαιρία λοιπόν αυτή είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον συνθέτη αυτού του πολύ χαριτωμένου μα και ουσιώδους έργου για τις συνθήκες και τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε αλλά και το πώς μπορεί να λειτουργήσει σήμερα.
* Πώς, με ποια αιτία, αφορμή και κάτω από ποιες συνθήκες προέκυψε η ιδέα αυτού του μιούζικαλ;
Μια ωραία ημέρα του 1994 έμαθα από τις εφημερίδες ότι είχα μια παραγγελία να γράψω ένα μιούζικαλ! Μου φάνηκε αστείο και έτσι γεννήθηκε η ιδέα να σατιρίσω τα κακώς κείμενα στα μουσικά μας πράγματα. Ο Θωμάς Μοσχόπουλος είχε την ιδέα να πάρουμε το «Τα Καινούργια Ρούχα Του Βασιλιά» και να μετατρέψουμε τα ρούχα σε ήχους.
* Ήταν εξαρχής επιδίωξή σου να κάνεις ένα έργο αποκλειστικά για παιδιά; Αν ναι, η συγκεκριμένη σκέψη σε απασχολούσε για πολύ καιρό;
Μα δεν πρόκειται για έργο αποκλειστικά για παιδιά! Είναι όμως ελπίζω και για παιδιά... Όσο για τον χρόνο, ήταν πολύ περιορισμένος για να σκεφτώ πολλά. Έδρασα κυρίως με το ένστικτο.
* Γιατί απευθύνθηκες στον Θωμά Μοσχόπουλο για το λιμπρέτο και όχι σε οποιονδήποτε άλλον, π.χ. σε ένα συγγραφέα παιδικών βιβλίων; Θα μπορούσες βέβαια επίσης να το έχεις γράψει και εξ ολοκλήρου μόνος σου...
Με τον Θωμά έτυχε να δουλεύουμε μαζί τότε σ’ ένα έργο της Ξένιας Καλογεροπούλου. Ηταν μια εξαιρετική συνεργασία και θέλησα να την παρατείνουμε. Χωρίς αυτόν θα μιλούσαμε τώρα για ένα άλλο έργο!
* Είναι η ιδέα μου ή η κατά κάποιο τρόπο κεντρική ιδέα πίσω από το έργο είναι όχι βέβαια η ίδια αλλά αρκετά παρόμοια με αυτή του «Ο Πέτρος Και Ο Λύκος», το να εξοικειώσει δηλαδή τα παιδιά με τη μουσική και με βασικές έννοιες/στοιχεία της;
Το κοινό σημείο είναι κάποιες «εκπαιδευτικού» χαρακτήρα αναφορές, στην περίπτωσή μας όμως πιο πολύ έγιναν για να σατιρίσουμε (ή και να αυτοσαρκαστούμε) παρά για να διδάξουμε. Αλλά και η σάτιρα είναι συνήθως διδακτική... Από την άλλη, βλέποντας ότι στο κείμενο παρουσιάζονται, εκτός από τις επτά νότες, πολλοί μουσικοί όροι προσθέσαμε στο τέλος και ένα γλωσσάρι που μου φαίνεται ότι είναι χρήσιμο για τους νέους σε ηλικία ακροατές.
* Θα έλεγες ότι το ιδίωμα που χρησιμοποίησες σε αυτή την περίπτωση ήταν σε έναν βαθμό νεοκλασικό;
Έχει αναφορές σε διάφορα είδη μουσικής, άλλα πιο «κλασικά» και άλλα πιο «σύγχρονα», αλλά παραπέμπει σαφώς στην κωμική όπερα και στο μιούζικαλ.
* Γιατί το CD αυτό δεν ήταν διαθέσιμο επί τόσα χρόνια;
Διότι τα CD που δεν είναι εμπορικά δύσκολα επανακυκλοφορούν όταν εξαντληθούν. Δεν πρέπει πάντως να πούλησε και πολλά όταν πρωτοβγήκε το 1994, μάλλον πέρασε απαρατήρητο... Δεν ήξεραν και τα δισκάδικα πού να το κατατάξουν! Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, το 2009, το ανακάλυψε και το παρουσίασε ο θίασος Οι Όπερες των Ζητιάνων.
* Ποιες συγκυρίες οδήγησαν στην επανακυκλοφορία του και τι πιστεύεις ότι μπορεί να προσφέρει τόσο πολύ καιρό μετά την σύλληψη και την υλοποίησή του;
Δεν πρόκειται ακριβώς για επανακυκλοφορία. Η Μικρή Άρκτος του Παρασκευά Καρασούλου μου πρότεινε την εικονογράφηση του λιμπρέτου από έναν νέο και ταλαντούχο ζωγράφο, τον Κωνσταντίνο Έσσλιν, κι αυτό οδήγησε στο να κυκλοφορήσει πλέον το έργο σε μορφή βιβλίου με CD. Το αποτέλεσμα με χαροποίησε πολύ. Όσο για το τι μπορεί να προσφέρει αυτό το έργο ύστερα από δεκαπέντε χρόνια δεν το ξέρω... Δεν είχε πάντως επικαιρικό χαρακτήρα οπότε, πού ξέρεις, ίσως τώρα να εκτιμηθεί περισσότερο. Αλλιώς σε άλλα δεκαπέντε χρόνια θα επανέλθω! Ή και σε τριάντα! (γέλια)
* Νίκο, είσαι ένα από τα «παιδιά» -με την πιο αυθεντική και καλύτερη έννοια του όρου και όχι ένας από τους τόσους επίδοξους μιμητές του- του Μάνου Χατζιδάκι. Έχοντας λοιπόν εμποτιστεί, θα έλεγα, από την τόσο χαρακτηριστική ευαισθησία μα και αισθητική του, πώς αισθάνεσαι απέναντι αλλά και πώς αντιδράς σε αυτή την κρίση, η οποία ξεκίνησε ως μόνον οικονομική, αλλά τώρα απειλεί πλέον να συμπαρασύρει οτιδήποτε καλό και όμορφο υπάρχει σε αυτή τη χώρα;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κίνδυνος, όπως λες, η κρίση να «συμπαρασύρει οτιδήποτε καλό και όμορφο υπάρχει σ’ αυτή τη χώρα». Οι αληθινές αξίες δεν κινδυνεύουν από τις κρίσεις. Προτιμώ να σκέφτομαι θετικά. Μακάρι οι δυσκολίες να μας αφυπνίσουν και να μας βοηθήσουν να δούμε βαθύτερα μέσα μας. Παραφράζοντας τον αξέχαστο Μανώλη Ρασούλη, «από την κρίση ούτε ένα καλό δεν είδα μα, πίστεψέ με, είναι η μόνη μου ελπίδα»!
* Και αν σου ζητούσα να μου πεις, υποθέτοντας φυσικά, πώς φαντάζεσαι ότι θα αντιδρούσε αν ζούσε σήμερα ο ίδιος ο Μ. Χ. σε όλη αυτή την κατάσταση, τόσο ως προσωπικότητα όσο και ως άνθρωπος του πολιτισμού, δημιουργός και μουσικός;
Δεν θα ήθελα μα ούτε και θα μπορούσα να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση... (παρατεταμένη σιωπή).
* Και τα πιο άμεσα σχέδιά σου για τη συνέχεια;
Η Ορχήστρα Των Κυκλάδων που δημιουργήσαμε στη Σύρο τριάντα ντόπιοι μουσικοί και έχουμε ήδη κάνει δέκα συναυλίες με διάφορα προγράμματα. Το κίνητρό μας δεν είναι οικονομικό, είναι η χαρά της μουσικής... Να ένα αντίδοτο, ας πούμε, για την κρίση! Παράλληλα ασχολούμαι με μια τηλεοπτική εκπομπή για τη μουσική και τα αναπάντητα ερωτήματά της, για τη δημιουργία, την ερμηνεία, την ακρόαση, την εκπαίδευση, την παράδοση, την τεχνολογία... Αυτά τα δύο κυρίως με απασχολούν πολύ αυτό τον καιρό, αλλά βρίσκω χρόνο και για κάποια πιο προσωπικά δημιουργικά σχέδια.
Δεν αμφιβάλλαμε ούτε στιγμή για το τελευταίο, καθώς επί πολλά χρόνια είμαστε βέβαιοι ότι στο πρόσωπο του Ν. Κ. βλέπουμε μια από τις «εγγυήσεις» για το παρόν αλλά και για το μέλλον της ελληνικής μουσικής, με άλλα λόγια έναν δημιουργό που γνωρίζουμε πολύ καλά πόσο σταθερά μέσα στην πορεία του χρόνου το έργο του είναι αταλάντευτα αξιόλογο μα και ανήσυχο ως προς τη φύση και τις διαστάσεις του...
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου