Παρασκευή 5 Ιουνίου 2009

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ ΓΙΑ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ,
ΤΕΤΑΡΤΗ 10 ΙΟΥNΙΟΥ 2009

Στo πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ Αθηνών, φέτος το καλοκαίρι, η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» θα αφιερώσει τη μοναδική της εμφάνιση στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στην εορταστική επέτειο των εκατό χρόνων από τη γέννηση του ποιητή. Στην εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί, την Τετάρτη 10 Ιουνίου, θα παρουσιασθούν τρεις κύκλοι τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου.
Οι κύκλοι τραγουδιών που θα ερμηνευθούν, «Επιτάφιος», «Ρωμιοσύνη» και «Τα δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», έχουν πλέον ταυτισθεί με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, καθώς πέτυχαν σε κρίσιμες στιγμές να εκφράσουν τη λαϊκή συνείδηση.

Απόσπασμα από κείμενο του συνθέτη για τον Γιάννη Ρίτσο, δημοσιευμένο στο περιοδικό «Ελίτροχος» Ιανουάριος 1995:


«Στα δύο κορυφαία μου έργα στον τομέα της έντεχνης λαϊκής μουσικής, τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ και τη ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ, είχα την αίσθηση ότι η μελωδία ξεπήδησε σαν αρτεσιανό νερό μέσα από τους στίχους. Τι να συνέβαινε άραγε;
Νομίζω ότι η ταύτισή μου με τον ποιητή, που ξεπερνούσε τα σύνορα της ποίησης κι΄ απλωνόταν σε όλο το χώρο της ζωής, της εργατικότητας, της δημιουργικότητας, της ιδεολογίας, της στάσης ζωής, της κοινής πίστης σε μια κοινή κλίμακα αξιών, στην ταυτόσημη αντιμετώπιση του χρέους, τέλος στην κοινή μας στράτευση στο στρατόπεδο της αριστεράς, της εθνικής αντίστασης, της ελευθερίας και της αφοσίωσης στο ιδεώδες της εθνικής αναγέννησης, όλα αυτά δημιούργησαν μία ταυτότητα θα έλεγα, στις δύο ευαισθησίες μας. Γίναμε συγκοινωνούντα δοχεία, απ΄ όπου ποίηση και μουσική περνούσε η μία στην άλλη, ώσπου να πάρουν μία τρίτη διάσταση: το τραγούδι».


- ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ , 1958 (Νένα Βενετσάνου)
1) Πού πέταξε τ’ αγόρι μου
2) Χείλι μου μοσκομύριστο
3)Μέρα Μαγιού
4) Βασίλεψες, αστέρι μου
5) Είσουν καλός
6) Στο παραθύρι στέκοσουν
7) Νάχα τ’ αθάνατο νερό
8) Γλυκέ μου, εσύ δε χάθηκες

- ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ, 1966 (Δημήτρης Μπάσης)
1) Αυτά τα δέντρα
2) Όλοι διψάνε
3) Όταν σφίγγουν το χέρι
4) Τόσα χρόνια
5)Μπήκαν στα σίδερα
6) Δέντρο το δέντρο
7) Ποιος να το πει
8) Θα σημάνουν οι καμπάνες
9) Τραβήξανε ψηλά


ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
ΓΙΑ «ΤΑ ΔΕΚΑΟΧΤΩ ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ»

Τα 16 απ’ τα «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» γράφτηκαν μέσα σε μιά μέρα – στις 16 του Σεπτέμβρη του 1968 – στο ΠΑΡΘΕΝΙ της ΛΕΡΟΥ, ύστερα από κρυφό μήνυμα του Μίκη Θεοδωράκη με την παράκληση να μελοποιήσει κάτι δικό μου ανέκδοτο. Τα λιανοτράγουδα αυτά τα ξαναδούλεψα στο ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ της ΣΑΜΟΥ τον Νοέμβρη του 1969. Το 16 και το 17 γράφτηκαν την Πρωτομαγιά του 1970. Το 7 αλλάχτηκε ριζικά τον Γενάρη του 1973 στην ΑΘΗΝΑ. Δε σκόπευα να εκδώσω τα «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα» κ’είχα ζητήσει να μη δημοσιευτούν και να μη μεταφραστούν, παρά μόνο να τραγουδηθούν. Αλλά, να που τα περισσότερα δημοσιεύτηκαν κιόλας σε πολλά ντόπια και ξένα περιοδικά και μεταφράστηκαν σε αρκετές ξένες γλώσσες. Έτσι, δεν υπάρχει πια λόγος να επιμείνω στην αρχική μου απόφαση. Τα «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» είναι αφιερωμένα στον Μίκη Θεοδωράκη.
Γιάννης Ρίτσος

- ΤΑ ΔΕΚΑΟΧΤΩ ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ, 1971-1973
(Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου, Νένα Βενετσάνου, Δημήτρης Μπάσης)

1) Αναβάφτιση (Αλέξανδρος Χατζής)
2) Κουβέντα μ’ ένα λουλούδι (Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου)
3) Καρτέρεμα (Καλλιόπη Βέττα)
4) Λαός (Νένα Βενετσάνου)
5) Μνημόσυνο (Δημήτρης Μπάσης)
6) Αυγή (Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου)
7) Δε φτάνει (Καλλιόπη Βέττα)
8) Πράσινη μέρα (Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου)
9) Συλλείτουργο (Καλλιόπη Βέττα)
10) Το Νερό (Αλέξανδρος Χατζής)
11) Το Κυκλάμινο (Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου)
12) Λιγνά κορίτσια (Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου)
13) Τ’ άσπρο ξωκκλήσι (Καλλιόπη Βέττα)
14) Επιτύμβιο (Αλέξανδρος Χατζής)
15) Εδώ το φως (Δημήτρης Μπάσης)
16) Το χτίσιμο (Δημήτρης Μπάσης)
17) Ο ταμένος
(Δημήτρης Μπάσης, Νένα Βενετσάνου, Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Τεό Λαζάρου)
18) Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαίς
(Δημήτρης Μπάσης , Νένα Βενετσάνου, Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζή

Δεν υπάρχουν σχόλια: