Σαν σήμερα στη μουσική... Ντομένικο Σκαρλάτι

 Σαν σήμερα 26 Οκτωβρίου  1685 γεννήθηκε ο ιταλός συνθέτης Domenico Scarlatti 

 

 

 

 Ντομένικο Σκαρλάτι
(Domenico Scarlatti, Νάπολη 1685 – Μαδρίτη 1757). Ιταλός μουσικοσυνθέτης και τσεμπαλίστας. Γιος και μαθητής του Αλεσάντρο Σκαρλάτι (βλ. λ.), σε ηλικία 16 ετών πήρε τη θέση του ερμηνευτή εκκλησιαστικού οργάνου και συνθέτη στην αυλή της Νάπολης. Συμμερίστηκε τις γραφειοκρατικές περιπέτειες του πατέρα του, ο οποίος κατέβαλε επίμονες προσπάθειες για να πετύχει την αναγνώριση του ταλέντου του γιου του. Συνδέθηκε φιλικά με τον Χέντελ και, παρά τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, συνεργάστηκε μαζί του, το 1708, σε ερμηνείες έργων για εκκλησιαστικό όργανο και τσέμπαλο. Ο Σ. επιβλήθηκε ως συνθέτης όταν προσελήφθη στην υπηρεσία της βασίλισσας της Πολωνίας Μαρίας Καζιμίρ, για το ιδιωτικό θέατρο της οποίας, στη Ρώμη, συνέθεσε αρκετά μελοδράματα, μεταξύ των οποίων τα Ιφιγένεια εν Αυλίδι (1713), Ιφιγένεια εν Ταύροις (1713), Άμλετ (1715) και Νάρκισσος (1720), το οποίο ήδη είχε παιχτεί το 1714 με τον τίτλο Έρωτας μιας σκιάς.
Εργάστηκε επίσης ως αρχιμουσικός στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης (Βατικανό, 1715-19).
Το 1719 ταξίδεψε στο Λονδίνο, όπου ανανέωσε τη φιλία του με τον Χέντελ, τον επόμενο χρόνο βρέθηκε στη Λισαβόνα και έπειτα στη Νάπολη και στη Μαδρίτη, ως ακόλουθος της πριγκίπισσας Μαρίας Βαρβάρας της Πορτογαλίας, της οποίας υπήρξε και δάσκαλος. Όταν η τελευταία παντρεύτηκε τον πρίγκιπα-διάδοχο του ισπανικού θρόνου, το 1729, και εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη, ο Σ. την ακολούθησε στην ισπανική πρωτεύουσα, την οποία κατέστησε κέντρο των δραστηριοτήτων του μέχρι τον θάνατό του. Μολονότι σχετίστηκε με πολλές αριστοκρατικές οικογένειες, εξέδωσε, όσο ζούσε, μόνο μερικές συλλογές από τις περίφημες και πολυάριθμες σονάτες του για τσέμπαλο: δυο από τις συλλογές αυτές εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1732, δύο στο Λονδίνο, το 1735 και μια στη Βενετία το 1750. Επινόησε πολλές νέες τεχνικές στην ερμηνεία των πληκτροφόρων οργάνων (διασταύρωση χεριών, περάσματα με διπλές νότες κ.ά.), οι οποίες προετοίμασαν τη μεγάλη ανάπτυξη της τεχνικής του πιάνου. Δεν είναι τυχαίο ότι το 1839, στην άνθηση του ρομαντισμού, ο Καρλ Τσέρνι, μαθητής του Μπετόβεν, συγκέντρωσε και εξέδωσε περίπου 200 σονάτες του Σ., έλκοντας έτσι την προσοχή των Ευρωπαίων μελετητών.
Συνέθεσε μελοδράματα (14 από τα οποία είναι γνωστά), καντάτες και διάφορα άλλα έργα. Τη μεγαλύτερη ωστόσο προσφορά του στη μουσική αποτελούν οι 550 σονάτες για τσέμπαλο που συνέθεσε στα χρόνια της Μαδρίτης. Σε αυτές, που είναι σε ένα μέρος και προαναγγέλλουν τις γνωστές σονάτες του κλασικισμού, η εντυπωσιακή δεξιοτεχνία συνοδεύεται από θεματική εφευρετικότητα, ρυθμικό πλούτο και αρμονική και μελωδική ποικιλία. Υπήρξε ο ευεργέτης της σονάτας, και της μουσικής για πληκτροφόρα όργανα γενικότερα, κατά ανάλογο τρόπο που ο πατέρας του υπήρξε ευεργέτης της όπερας. Με μια καλλιτεχνική αίσθηση που ξεπερνούσε την κομψότητα και τη λεπτότητα του 18ου αι., ο Σ. θεωρείται ότι εγκαινίασε τη νεότερη μουσική αντίληψη, όπως επιβεβαιώθηκε από τη μεταγενέστερη μουσική έρευνα, η οποία προκάλεσε νέες εκδόσεις των έργων του. Από τις μετέπειτα εκδόσεις του Σ. αξίζει να αναφερθούν τα Άπαντα για τσέμπαλο (αρχές του 20ού αι.), σε επιμέλεια του Ιταλού συνθέτη Αλεσάντρο Λόνγκο, ιδρυτή της Ομάδας Φίλων του Σκαρλάτι. Το 1953 τα έργα του καταλογογραφήθηκαν και από τον Αμερικανό τσεμπαλίστα Ραφ Κερκπάτρικ. Έτσι οι σονάτες του Σ. χαρακτηρίζονται είτε από το γράμμα L (αρχικό του Λόνγκο), είτε, συνηθέστερα, από το γράμμα K (αρχικό του Κερκπάτρικ).