"Μανόν Λεσκό" από την Λυρική

 Με την Μανόν Λεσκό, μια ιδιαίτερα δημοφιλή όπερα του Τζιάκομο Πουτσίνι (1858-1924), σε μουσική διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού και σκηνοθεσία του διάσημου Ιταλού σκηνοθέτη Τζαν Κάρλο ντελ Μόνακο ξεκινά η νέα καλλιτεχνική περίοδος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Η τετράπρακτη όπερα «Μανόν Λεσκό» ήταν το τρίτο λυρικό έργο του Πουτσίνι, αλλά το πρώτο με το οποίο ο Ιταλός μουσουργός φανέρωσε το μεγάλο συνθετικό ταλέντο του και το πρώτο που, παρά τον έντονο ρομαντισμό του, εντάσσεται στη «σχολή»
  του βερισμού. Πρόκειται για μια ερωτική ιστορία, γεμάτη πάθος, η οποία έχει 
  εμπνεύσει ρκετούς συνθέτες.

Η πρώτη παράσταση της «Μανόν Λεσκό» (1η Φλεβάρη 1893) στο θέατρο «Ρέτζιο» του Τορίνο υπήρξε θρίαμβος για τον Πουτσίνι. Η αναθεωρημένη εκδοχή της όπερας παρουσιάστηκε στη «Σκάλα» του Μιλάνου ένα χρόνο αργότερα, στις 7 Φλεβάρη 1894, επίσης με τεράστια επιτυχία. Ο συνθέτης αργότερα σημείωνε: «Η "Μανόν" είναι η μοναδική από τις όπερές μου που ποτέ δεν με λύπησε... Μια κόρη υπόδειγμα!». Στη δική μας Εθνική Λυρική Σκηνή αυτή η όπερα του Πουτσίνι παρουσιάστηκε για τελευταία φορά, το 1986.

Η Μανόν Λεσκό  είναι όπερα του Jules Massenet , εμπνευσμένη από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γάλλου συγγραφέα Αμπε Πρεβοστ.
Η πλοκή εκτυλίσσεται στη Γαλλία και τη Λουιζιάνα στις αρχές του 18ου αιώνα, και κεντρικοί ήρωες είναι ο Ιππότης Des Grieux και η ερωμένη του Manon Lescaut. Ο Des Grieux προέρχεται από πλούσια οικογένεια ευγενών, αλλά απογοητεύει τον πατέρα του και χάνει τα δικαιώματα στην πατρική περιουσία όταν το σκάει με τη Μανόν. Στο Παρίσι οι δυο εραστές ζουν ευτυχισμένα, ενώ ο Des Grieux αγωνίζεται να ικανοποιήσει τα ακριβά γούστα της Μανόν. Δανείζεται χρήματα από τον φίλο του Tiberge και από απατεώνες χαρτοπαίκτες. Πολλές φορές τα χρήματα εξανεμίζονται, και η Μανόν αρχίζει να σκέφτεται να τον εγκαταλείψει για έναν πλουσιότερο άνδρα, καθώς δεν αντέχει τη σκέψη της φτωχής ζωής.
Οι δυο εραστές τελικά μετακομίζουν στη Νέα Ορλεάνη, όπου η απουσία ταξικών διαφορών τους επιτρέπει να ζήσουν ήρεμα για ένα διάστημα. Αλλά όταν ο Des Grieux αποκαλύπτει ότι δεν είναι παντρεμένοι στον Κυβερνήτη και ζητά να τους παντρέψει, ανοίγει την όρεξη του ανιψιού του κυβερνήτη ο οποίος διεκδικεί τη Μανόν. Στην απελπισία του ο Des Grieux προκαλεί τον ανιψιό του κυβερνήτη σε μονομαχία και τον αφήνει αναίσθητο. Νομίζοντας ότι τον έχει σκοτώσει και φοβούμενος τα αντίποινα, το ζευγάρι διαφεύγει από την πόλη και περιπλανιέται στην άγρια Λουιζιάνα. Η Μανόν πεθαίνει από το κρύο και την εξάντληση το επόμενο πρωί, και ο Des Grieux επιστρέφει στη Γαλλία για να γίνει κληρικός αφού θάψει την αγαπημένη του.


Τζιάκομο Πουτσίνι (1858-1924) : Πρόκειται για τον πιο σημαντικό συνθέτη μελοδράματος της εποχής του και τον πιο σημαντικό ιταλό ρομαντικό συνθέτη του είδους μετά τον Βέρντι. Η πρώτη του σημαντική επιτυχία ήταν η όπερα "Μανόν Λεσκώ" σε ηλικία 35 χρονών. Συνολικά έγραψε δώδεκα όπερες και η τελευταία του όπερα, "Τουραντό", έμεινε μισοτελειωμένη με τον θάνατό του. Η πιο γνωστή του όπερα είναι "Η Μποέμ", μνημείο πάθους και ανθρώπινης λατρείας - επίσης, μουσικής γούστου και απόλυτης ρομαντικής έκφρασης.

Ο Πουτσίνι ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά με την όπερα και το έκανε μέσω μίας εντελώς προσωπικής θεώρησης που όριζε ότι η όπερα πρέπει να είναι ο απόλυτος καθρέφτης μίας ζωής γεμάτης πάθη, συναισθηματισμό και ερωτισμό. Είναι από τους πιο ερωτικούς συνθέτες της μουσικής που έχουν υπάρξει. Σε όλα του τα έργα συναντάται το ανθρώπινο πάθος και η ανθρώπινη αδυναμία - με χαρακτήρα σχεδόν "μποέμ" της εποχής - μέσω μίας διάστασης που θα οδηγούσε στο όχι μακρυνό μέλλον στον ρεαλισμό, με μεγάλη εκφραστική δύναμη και παρουσία. Από άποψης τεχνικής θεώρησης δεν προχώρησε σε ιδιαίτερες καλλιτεχνικές ακρότητες όπως άλλες συνθέτες στην εποχή του, όπως π.χ. ο Ντεμπισύ.

Το βασικό του έργο είναι όπερες Τοσκα.Μποέμ, Μαντάμ Μπάτερφλάυ, Τουραντό, Νόρμα, Μανόν Λεσκώ κ.ά., επίσης, Capriccio Sinfonico (για ορχήστρα), μερικά έργα μουσικής δωματίου, μελωδίες και μία λειτουργία.

Οι συντελεστές της παράστασης

Στο φετινό ανέβασμα της «Μανόν Λεσκό» στη Λυρική Σκηνή, την ορχήστρα θα διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. Τα σκηνικά φιλοτέχνησε ο Νίκος Πετρόπουλος, ο οποίος τοποθετεί τη δράση του έργου σε ένα κινηματογραφικό στούντιο, τη δεκαετία του '60, όπου, υποτίθεται, γυρίζεται μια ταινία με θέμα την «ελευθερίων ηθών» Μανόν Λεσκό, που εκμεταλλεύεται την ομορφιά και τα νιάτα της και ζει μια ακραία ζωή που τελικώς τη συνθλίβει, τη σκοτώνει. Η εκσυγχρονιστική σκηνοθεσία «φωτίζει» την αντίθεση αρετής και αμαρτίας, πάθους και δράματος. Τα κοστούμια είναι του Πασκουάλε Γκρόσι, οι φωτισμοί του Βόλφγκανγκ φον Τσόουμπεκ. Τη χορωδία διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.
Να σημειώσουμε ότι ο σκηνοθέτης διετέλεσε βοηθός του σκηνοθέτη Βίλαντ Βάγκνερ (εγγονού του διάσημου Γερμανού συνθέτη) και του επίσης διάσημου Γερμανού σκηνοθέτη Βάλτερ Φέλζενσταϊν. Διετέλεσε διευθυντής του Φεστιβάλ της Ματσεράτας (1986-1988), διευθυντής της Οπερας της Βόννης (1992-1997) και γενικός διευθυντής της Οπερας της Νίκαιας (19991-2001). Από το 2009 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Τενερίφης. Περιζήτητος, διεθνώς, έχει σκηνοθετήσει στη «Σκάλα» του Μιλάνου, στις όπερες Βιέννης, Παρισιού, Βερολίνου, Βαρκελώνης, Βενετίας, Ζυρίχης, στο Φεστιβάλ του Μπρέγκεντς κ.α. και έχει λάβει μεγάλες διακρίσεις.
Το ρόλο της Μανόν Λεσκό θα ερμηνεύσουν οι διακεκριμένες σοπράνο Λάνα Κος (από την Κροατία) και Ρακέλε Στανίσι (από την Ιταλία), τον Λεσκό ο βαρύτονος Διονύσης Σούρμπης, τον Ντε Γκριέ ο τενόρος Δημήτρης Πακσόγλου και ο Iταλός Ρέντζο Τζούλιαν.
Σε διπλή διανομή, επίσης, τους άλλους ρόλους ερμηνεύουν οι: Δημήτρης Κασιούμης, Τάσος Αποστόλου, Νίκος Στεφάνου, Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος, Παύλος Μαρόπουλος, Κώστας Ντότσικας, Χρήστος Κεχρής, Θανάσης Ευαγγέλου, Ελενα Μαραγκού, Αθηνά Καστρινάκη, Χρήστος Αμβράζης, Γιάννης Σταματάκης, Φίλιππος Δελλατόλας, Νεκτάριος Σαμαρτζής, Θεόδωρος Μωραΐτης, Χρήστος Αμβράζης. Συμμετέχουν η ορχήστρα και η χορωδία της ΕΛΣ.