Μελαγχολία και αλπική τζαζ

Το ελληνικό σύνολο παλιάς μουσικής «Ex Silencio» παίζει στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου (ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ)

Ηχοι ζωντανοί, Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ

Η Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου έχει προ πολλού καθιερωθεί στη συνείδηση των φιλόμουσων ως εστία παρουσίασης παλιάς μουσικής και όχι μόνον. Στο φιλόξενο χώρο της έχουμε παρακολουθήσει ουκ ολίγες ενδιαφέρουσες συναυλίες ολιγομελών συνόλων, καθώς επίσης ρεσιτάλ.

Οπως πέρυσι, έτσι και φέτος τον Σεπτέμβριο, το ελληνικό σύνολο παλιάς μουσικής «Ex Silencio» (ιδρ. 2001) πρόσφερε εκεί ένα διήμερο παλιάς μουσικής που περιλάμβανε συναυλίες, καθώς επίσης διαλέξεις και σεμινάρια παλιάς μουσικής. Μία υψίφωνος, ένας φλαουτίστας, ένας σολίστας εγχόρδων και ένας τσεμπαλίστας παρουσίασαν δύο προγράμματα υπό τον τίτλο «Melancholia». Το δραματουργικό άξονα του διημέρου εξέθεσε εύγλωττο κείμενο στο συνοδευτικό φυλλάδιο των εκδηλώσεων, υπογεγραμμένο από τον ιδρυτή του συνόλου, φλαουτίστα Δημήτρη Κούντουρα: «Η θεωρία του Ιπποκράτη, που ήθελε τη μελαγχολία να προκαλείται από τη μαύρη -μέλανα- χολή, πέρασε και στην Αναγέννηση, ενώ η μελαγχολική διάθεση, συνδεόμενη με το φιλοσοφικό στοχασμό, αποτελούσε μια αρετή των πνευματικών ανθρώπων με μεγάλη επίδραση στη μουσική και στην ποίηση του Μπαρόκ».
Η πρώτη βραδιά άντλησε από την αγγλική μουσική και περιέλαβε έργα των Ντόουλαντ, Πέρσελ και Πλέιφορντ (23/9/2011), ενώ η δεύτερη -την οποία και παρακολουθήσαμε- από τη γαλλική και περιέλαβε έργα των Γκιγιόμ ντε Μασό, Οτετέρ, Φορκερέ, Μαρέν Μαρέ, Μισέλ ντε λα Μπαρ και άλλων (24/9/2011).
Οι εντυπώσεις που αποκομίσαμε ήταν άριστες. Εκτυλισσόμενο σε χρονική πρόοδο από τον Μεσαίωνα στο Μπαρόκ, το πρόγραμμα ήταν δομημένο με εναλλαγές ανάμεσα σε λυρικά φωνητικά κομμάτια και σε ενόργανα ποικίλης διάθεσης -χορευτικά, δεξιοτεχνικά σόλι, σουίτες κ.λπ.- και χωρισμένο σε δύο ενότητες, αφιερωμένες στα βάσανα του έρωτα και στη σαγήνη του ύπνου.
Τις φωνητικές συνθέσεις τραγούδησε η Κωνσταντίνα Πιτσιάκου με φωνή τονικά ασφαλή, ηχηρή στην υψηλή περιοχή, με εκφορά διαπλασμένη συνειδητά δίχως βιμπράτο, ερμηνεύοντας με κατανυκτικό, σωστά στιλιζαρισμένο συναίσθημα και φροντισμένη μελωδική γραμμή. Τις ενόργανες συνθέσεις έπαιξαν σε αντίγραφα οργάνων εποχής τρεις σολίστες. Στη σουίτα του Οτετέρ, στη «Σακόν» του Μπαρ, αλλά και εμβόλιμα στο τραγούδι, απολαύσαμε το ακριβές λυρικό παίξιμο του Δημήτρη Κούντουρα σε φλάουτα με ράμφος και τραβέρσο.
Στοχαστικά στάσιμα συμπυκνωμένης μουσικής δράσης αποτέλεσαν τα σολιστικά κομμάτια του Μαρέν Μαρέ: «Μιζέτ», «Η ονειρευόμενη» και «Αραμπέσκ» από το «4ο βιβλίο με κομμάτια για βιόλα ντα γκάμα». Αμφότερα ερμήνευσε ο Ανδρέας Λινός στη βιέλα και στη βιόλα ντα γκάμπα επικεντρώνοντας την ανάγνωσή του στην ισορροπημένη ανάδειξη της κορυφούμενα βιρτουοζίστικης γραφής και των «μελαγχολικών» διαθέσεων. Το σχήμα του συνεχούς βάσιμου συμπλήρωσε στο τσέμπαλο ο Εζέν Μικελάντζελι. Μια ωραία βραδιά που πρόσφερε όλα όσα υποσχόταν!
Οταν η τζαζ ανεβαίνει τις Αλπεις!
Μια απολαυστικά αναψυκτική συναυλία τζαζ ήταν η αφορμή για την πρώτη μας φθινοπωρινή κάθοδο στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του Ινστιτούτου Γκέτε (27/9/2011). Υπό τον τίτλο «6, Αλπεις & Τζαζ», έξι νέοι Βαυαροί μουσικοί υπό τον τρομπετίστα Ματίας Στριφλ παρουσίασαν ένα πλούσιο μουσικό ακρόαμα για πνευστά με αφετηρία δημώδη κομμάτια των Αλπεων και όχι μόνον.
Ολοι ήταν έμπειροι σολίστες και ικανοί δεξιοτέχνες πληθώρας χάλκινων και ξύλινων πνευστών παίζοντας με άνεση τέσσερα ή και πέντε από αυτά. Τρομπέτα, φλικόρνο, ευφώνιο, μελόντικα, σουζάφωνο, όμποε, κλαρινέτο, πλαγίαυλοι, άλτο, βαρύτονο και τενόρο σαξόφωνο, φλάουτο και πίκολο φλάουτο γέμισαν την αίθουσα με τις λαμπερές, εύηχες φωνές και συνηχήσεις τους. Την μπάντα συμπλήρωνε ο κρουστός Μπόντεκ Γιάνκε παίζοντας ντραμς, τύμπανα των Ιμαλαΐων, της Τουρκίας και της Αφρικής. Πνευστοί και κρουστός συμμετείχαν σε σύντομα εμβόλιμα χορωδιακά με μνήμες αρχαΐζουσας πολυφωνίας σε τοπικό ύφος.
Αψογα δεμένοι ως σύνολο, με φανερή πείρα στην ημιαυτοσχεδιαστικού τύπου μουσική σύμπραξη άπαντες κινήθηκαν με άνεση, ευρηματικότητα και σπινθηροβόλο χιουμοριστικό πνεύμα στον περιπετειώδη χάρτη της world-music. Ολα σχεδόν τα κομμάτια, είτε πρωτότυπα είτε δικά τους, ξεκινούσαν έχοντας ως ριζική αναφορά κάποιο ανόθευτα παραδοσιακό άκουσμα για να πάρουν στη συνέχεια νέα ζωή με μοντέρνες, συνήθως τζαζίστικες αρμονίες και ρυθμούς. Κολυμπώντας ηδονικά στο γενναιόδωρα πολυαναφορικό χαρμάνι μουσικών ερεθισμάτων, κάθε ακροατής, ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες μουσικές παραστάσεις του, έκανε τις δικές του συνειρμικές διαδρομές: Τιρόλο, Μάλερ, Βαυαρία, Ηπειρος, καμπαρέ, Κουρτ Βάιλ, Νέα Ορλεάνη, Ανατολή, Δύση... *
Πηγή