Τιμητική εκδήλωση για τον Δημήτρη Δραγατάκη

Τιμιτική εκδήλωση στην μνήμη του  μεγάλου μουσουργού Δημήτρη Δραγατάκη διοργανώνει 0  Σύλλογος Πλατανούσας Ιωαννίνων «Η Αγία Παρασκευή» και ο Δήμος Κατσανοχωρίων, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων,στις (8/8, 8 μ.μ), στο χωριό Πλατανούσα  (βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αρτας και Ιωαννίνων). Θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Δημήτρη Δραγατάκη και  θα παρουσιαστούν έργα του συνθέτη καθώς  και ένα έργο του προέδρου της Ενωσης Ελλήνων μουσουργών, Θόδωρου Αντωνίου, αφιερωμένο στη μνήμη του Δ. Δραγατάκη.

Θα τα ερμηνεύσουν η Μαργαρίτα Συγγενιώτου (μέτζο σοπράνο) και οι μουσικοί Φίλιππος Τσαλαχούρης (φλάουτο), Αντώνης Ρεμούνδος (βιόλα), Αμαλία Γιαννοπούλου (τσέλο).

Για τον Δημήτρη Δραγατάκη 

«Εγινα μουσικός χάρη στη μητέρα μου, που μου έλεγε ηπειρώτικα τραγούδια», διηγιόταν, ενώ με συγκίνηση θυμόταν τον πατέρα του, που έπαιζε ηπειρώτικους σκοπούς, χρησιμοποιώντας ένα απλό φύλλο κισσού για γλωσσίδι... Αυτά τα πρώτα ακούσματα, οι επιρροές από την παραδοσιακή μουσική της Ηπείρου, απ' όπου καταγόταν, σφράγισαν τη δημιουργική «διαδρομή» του σπουδαίου συνθέτη και μουσικού παιδαγωγού Δημήτρη Δραγατάκη, που έφυγε από τη ζωή πριν από οκτώ χρόνια (18/12/2001). Ανθρωπος, που σε όλη του τη ζωή αγωνίστηκε για την τέχνη του, ο Δ. Δραγατάκης ανήκε στους σημαντικότερους συνθέτες της γενιάς του, ενώ φωτεινή και γόνιμη ήταν η προσφορά του στον παιδαγωγικό τομέα, καθώς υπήρξε δάσκαλος θεωρητικών με πολλούς και διακεκριμένους μαθητές. Επίσης ήταν βιολιστής και βιολίστας.

Ηπειρώτης και πρωτοποριακός

Γιος εργατοτεχνίτη, γεννήθηκε πριν από 95 χρόνια στην Πλατανούσα Ηπείρου (22/01/1914), όπου και πήρε την εγκύκλια μόρφωση, ενώ σε ηλικία 16 χρόνων έφυγε για την Αθήνα, όπου και γράφτηκε στο Εθνικό Ωδείο. Ομως οι βιοτικές ανάγκες τον ανάγκασαν να γυρίσει στο χωριό του. Στην Αθήνα επέστρεψε αργότερα για να σπουδάσει βιολί στο Εθνικό Ωδείο (με τον Γεώργιο Ψύλλα), ενώ από το 1949 ξεκίνησε μαθήματα σύνθεσης με τον Λεωνίδα Ζώρα και τον Μανώλη Καλομοίρη στο ίδιο ωδείο (δίπλωμα σύνθεσης το 1955). Παράλληλα δίδασκε ο ίδιος βιολί στο ωδείο. Με προτροπή του Μ. Καλομοίρη στράφηκε στη βιόλα και αποτέλεσε, από το 1944 και για μία εικοσαετία, μέλος της ορχήστρας της Λυρικής Σκηνής. Το 1977 κατέλαβε τη θέση του καθηγητή Αρμονίας, Αντίστιξης, Φούγκας και Ενορχήστρωσης στο Εθνικό Ωδείο από όπου αποχώρησε είκοσι χρόνια μετά. Οπως ανέφερε μετά το θάνατό του η διευθύντρια του ωδείου Χαρά Καλομοίρη, «μετέδιδε ιδιαίτερη φλόγα ήθους και στάση ζωής που διακρίνει τους μεγάλους δασκάλους», ενώ ο Περικλής Κούκος (καλλιτεχνικός διευθυντής του ωδείου) τόνιζε πως «αγωνίστηκε για την τέχνη του και για τις μεγάλες δημοκρατικές αξίες». Ηταν αναπληρωτής Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Ωδείου, Αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών και Αντιπρόεδρος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.

Ο Δ. Δραγατάκης υπήρξε πολυγραφότατος και πρωτοποριακός για την εποχή του συνθέτης. Παρότι η μουσική του γλώσσα ενσωμάτωνε διδάγματα από το αρχαίο ελληνικό δράμα και τη μελοποιία του ηπειρώτικου δημοτικού τραγουδιού, από την αρχή ακόμα της πορείας του εκδήλωσε μεγάλο ενδιαφέρον για τους νέους τρόπους γραφής. Αν και διατήρησε ακέραια την ελληνική του οντότητα, δε συμμετείχε στους προβληματισμούς της εθνικής σχολής, υιοθετώντας εξ αρχής σύγχρονα μέσα και πρωτοποριακές τεχνικές. Ομως, «το ενδιαφέρον του για τις νεότερες τεχνοτροπίες», όπως σημειώνει ο μουσικολόγος Γ. Λεωτσάκος, «εκδηλώθηκε εντελώς ανεξάρτητα από τους δασκάλους του, χάρη σε δική του πρωτοβουλία». Περιγράφοντας το ύφος του συνθέτη, ο Γ. Λεωτσάκος αναφέρεται στον ελεύθερα ατονικό χαρακτήρα της γραφής του, την άμεση αναγνωρισιμότητά του και την ποικιλία των στοιχείων του: Το ισοκράτημα, τη «στικτογραφία», τη χρήση μικρών μελωδικών κυττάρων που κάποτε θυμίζουν το δημοτικό τραγούδι, τα μικροπερίοδα ρυθμικά οστινάτι, την εκφραστική και λειτουργική μελοπλασία του, που ευνοεί ιδίως τα διαστήματα έβδομης και ένατης.

Είναι γεγονός ότι η αξία του Δημήτρη Δραγατάκη έχει επισημανθεί από πολλούς ειδικούς. Η ποικιλομορφία της μουσικής του, καθώς και οι ευφυείς εμπνεύσεις του έχουν εκτιμηθεί προ πολλού από τους φιλόμουσους, που έχει τύχει να ακούσουν κάποιο έργο του και που υποστηρίζουν έμπρακτα την ελληνική μουσική δημιουργία.

Η σταδιοδρομία του ως συνθέτη ξεκίνησε σε σχετικά μεγάλη ηλικία, όταν ήδη είχε συμπληρώσει τα 40 του χρόνια, γεγονός που συνέβαλε στο να διατηρήσει τη δική του, ανεξάρτητη δημιουργική πορεία και να μην επηρεαστεί από τις μόδες της εποχής του. Τις πρώτες του συνθέσεις χαρακτηρίζει η ωριμότητα και πυκνότητα έκφρασης, καρπός της εμπειρίας του από τις περιπέτειες του λαού μας. Χαρακτηριστικό του προσωπικού του ύφους αποτελεί το πρώτο του έργο, το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1, 1957.

Σημαντικό έργο

Η πλούσια παρακαταθήκη του Δ. Δραγατάκη για τις νέες γενιές μουσικών και κοινού περιλαμβάνει περισσότερα από εκατόν τριάντα έργα (κυρίως ορχηστρικά και μουσική δωματίου), τα περισσότερα από τα οποία έχουν ερμηνευτεί. Ανάμεσά τους έξι συμφωνίες, κοντσέρτα για κλαρινέτο, βιολί, βιολοντσέλο, όμποε κ.ά., κουαρτέτα, σονάτες, μουσική για παραστάσεις αρχαίου δράματος, κύκλοι τραγουδιών, ηλεκτρονική μουσική κ.ά. Αρκετά απ' αυτά έχουν βραβευτεί, ενώ κάποια έχουν δισκογραφηθεί. Για το έργο του ο συνθέτης είχε επανειλημμένα τιμηθεί με πολλές διακρίσεις. Το 1958 βραβεύτηκε στο διαγωνισμό της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών για το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1, το 1960 στο διαγωνισμό σύνθεσης του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας για το Κουαρτέτο Εγχόρδων αρ. 3. Το 1964 το Κουιντέτο για ξύλινα πνευστά διακρίθηκε σε διαγωνισμό της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών. Το 1981 η Συμφωνία αρ. 5 τιμήθηκε με το Α' Βραβείο στο διαγωνισμό σύνθεσης του υπουργείου Πολιτισμού. Το 1988 κατόπιν παραγγελίας του Δήμου Ηρακλείου γράφει το Κονσερτίνο για σαντούρι και ορχήστρα, ένα εγχείρημα σύμπραξης μιας καθιερωμένης «κλασικής» μορφής με ένα όργανο που φέρει έντονα τα παραδοσιακά ηχοχρωματικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Αλλες σημαντικές παραγγελίες ήταν τα έργα Ωδή ΧΙΙΙ για φωνή και μικρό σύνολο, για το έτος Κάλβου (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 1992) και Κοντσέρτο για βιόλα και ορχήστρα (Μέγαρο Μουσικής, 1992). Για το έργο και τη συνολική προσφορά του, ο Δ. Δραγατάκης τιμήθηκε το 1999 με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.

Μετά το θάνατό του, με πρωτοβουλία της οικογένειας του συνθέτη, της Ενωσης Ελλήνων Μουσουργών και του προέδρου της Θόδωρου Αντωνίου, του «Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου», γνωστών συνθετών, μουσικολόγων και μουσικών, ιδρύθηκε ο «Σύλλογος Φίλων Δημήτρη Δραγατάκη», με σκοπό τη διαφύλαξη, μελέτη, προβολή, διάδοση και αξιοποίηση του έργου του συνθέτη. Στο πλαίσιο αυτό, ο Σύλλογος σχεδιάζει την ηχογράφηση έργων, μουσικής δωματίου και σολιστικών, σε ιδιαίτερες ενότητες, ώστε να αποτυπωθεί η εξελικτική πορεία του μουσουργού και κατά μουσικό είδος, ενώ διοργανώνει συναυλίες με έργα του. Παράλληλα, η Ενωση Ελλήνων Μουσουργών, σε συνεργασία με το Σύλλογο Φίλων Δημήτρη Δραγατάκη, τιμώντας τη μνήμη του μεγάλου Ελληνα συνθέτη και μέλους της, έχει θεσμοθετήσει διαγωνισμό σύνθεσης στη μνήμη του, πιστεύοντας ότι συντείνει στη συνέχιση του έργου του δασκάλου, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις εμπλουτισμού του ελληνικού ρεπερτορίου με καινούργια έργα.

Πηγή:26-7-09 Ρουμπίνη Σούλη(Ριζοσπάστης)

Περισσότερα στον ιστότοπο http://composers.musicportal.gr/index.php?lang=el&c=dragatakis&a=1