"Ετος Αλέκου Ξένου”

100 χρόνια από τη γέννηση του  μουσουργού και αγωνιστή Αλέκου Ξένου

Στις 12, 13 και 14 Οκτωβρίου 2012 στο Πνευματικό Κέντρο Ζακύνθου
ο Δήμος Ζακύνθου οργανώνει τριήμερο αφιέρωμα προς τιμήν του μεγάλου μουσουργού και αγωνιστή Αλέκου Ξένου (1912 – 1995), με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του.
Κατά τη διάρκεια του τριημέρου, θα πραγματοποιηθεί ημερίδα για το έργο του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη, θα προβληθεί ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του και θα ακολουθήσει μουσική συναυλία.
Είναι άξιο να σημειωθεί ότι το έτος 2012 έχει τιμητικά ονομαστεί “Έτος Αλέκου Ξένου”, σύμφωνα με ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Δήμου Ζακύνθου.

Τον  Αλέκο Ξένο τον γνωρίζουμε ως τον συνθέτη της αντίστασης, στην οποία και πήρε μέρος. Γύρισε τα χωριά της ελεύθερης Ελλάδας μαζί με τον «θίασο του βουνού» δίνοντας παραστάσεις, έγραψε το τραγούδι του Αρη, τη Συμφωνία της Αντίστασης, όμως έχει ένα πλούσιο έργο συμφωνικής μουσικής που παραμένει άγνωστο.

Αλέκος Ξένος (1912-1995) είναι ένας πολύ σημαντικός μουσουργός συμφωνικής μουσικής.Εχει τουλάχιστον 120 συμφωνικά έργα και από αυτά γνωρίζουμε 10 με 12.

Βιογραφικό
Ο Αλέκος Ξένος γεννήθηκε στην πόλη της Ζακύνθου, το 1912, και αποφοίτησε από το Ωδείο Αθηνών με καθηγητές τους Δημήτρη Μητρόπουλο και Φιλοκτήτη Οικονομίδη.
Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, οργανώνοντας «στην Ελεύθερη Ελλάδα» φιλαρμονικές και χορωδίες, και έγραψε αντιστασιακά τραγούδια που αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν.
Μετά την απελευθέρωση, έδωσε μάχες για την προώθηση της μουσικής παιδείας στην εκπαίδευση και ήταν ασυμβίβαστος πολέμιος της εμπορικής, κατευθυνόμενης υποκουλτούρας.
Ως επαγγελματίας μουσικός (πρώτο τρομπόνι) έπαιξε, από το 1930 έως το 1967, στις ορχήστρες ΚΟΑ, ΕΙΡ και ΕΛΣ και διώχτηκε από τον πρώτο χρόνο της δικτατορίας.
Άρχισε να γράφει μουσική από το 1940.
Το πρώτο έργο του είναι το συμφωνικό σκίτσο «Νέοι Σουλιώτες», που πρωτοπαίχτηκε, επί Κατοχής, από την Ορχήστρα του Ραδιοφωνικού Σταθμού, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Θ. Βαρβαγιάννη, με τον τίτλο «Εισαγωγή Λευτεριάς».
Ακολουθούν, χρονολογικά, τα έργα «Λαφίνα» (σουίτα για έγχορδα), «Αντίσταση» (βραβεύτηκε στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας, το 1952), «Τρίπτυχο», «Χορός – Τραγούδι», «Χορικά», τα συμφωνικά ποιήματα «Ο Διγενής δεν πέθανε», «Προμηθέας» (βραβείο πανελλήνιου διαγωνισμού ΕΙΡ 1962), «Σονάτα», «Σπάρτακος», «Κύπρος», «Δεύτερη Συμφωνία – της Ειρήνης» για μεγάλη ορχήστρα κ.τλ.
Ακόμη, ο Αλέκος Ξένος μελοποίησε ποιήματα Ελλήνων ποιητών, συνέθεσε σκηνική μουσική, έργα που παρουσιάστηκαν εκτός Ελλάδας και από μεγάλες ορχήστρες και χορωδίες του εξωτερικού.

  Περισσότερα στο ιστολόγιο για τον Έλληνα συνθέτη Αλέκο Ξένο ΕΔΩ

 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ:
Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012, ώρα 20:30
Α. ΕΝΑΡΞΗ ΤΡΙΗΜΕΡΟΥ

• Έναρξη του τριημέρου από τον Δήμαρχο Ζακύνθου Στέλιο Μποζίκη
• Χαιρετισμός Αντιδημάρχου Πολιτισμού Άκη Λαδικού
• Παρουσίαση του προγράμματος του τριημέρου από τον συνθέτη και μαέστρο Ιάκωβο Κονιτόπουλο
• Ομιλία του σκηνοθέτη Λευτέρη Ξανθόπουλου για το ντοκιμαντέρ του, Η εποχή των Κενταύρων – ο Μουσουργός Αλέκος Ξένος
• Προβολή του ντοκιμαντέρ Η εποχή των Κενταύρων – ο Μουσουργός Αλέκος Ξένος (2009, 51΄)

Β. ΜΟΥΣΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Αλέκος Ξένος  (1912 – 1995)

• Φαντασία για πιάνο. Παίζει ο πιανίστας Διονύσης Σεμιτέκολος   

• Χορός – Τραγούδι  (1946) για μαντολίνο και πιάνο. Παίζουν οι: Δημήτρης Ποταμίτης – μαντολίνο, Διονύσης Μπουκουβάλας – πιάνο.

 Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012
1. ΗΜΕΡΙΔΑ
Πρωινός Κύκλος από 10:00 – 14:00  
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ – ΟΜΙΛΗΤΕΣ

• 2012: Έτος Μανώλη Καλομοίρη και Αλέκου Ξένου. Θέσεις και αντιθέσεις.
  Σπύρος Δεληγιαννόπουλος, Διδάκτωρ Σύνθεσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών.

• Σκέψεις με αφορμή τον κατάλογο έργων του Αλέκου Ξένου
  Διονύσης Μπουκουβάλας, Συνθέτης, Πιανίστας, Μουσικολόγος, κάτοχος μεταπτυχιακού του πανεπιστήμιου Paris 8, Συντάκτης του καταλόγου των έργων του Α. Ξένου

• Αναφορά στη χορωδιακή μουσική του Αλέκου Ξένου
  Νίκος Καριώτης, Συνθέτης – Μαέστρος 

• Τα παιδικά τραγούδια του Αλέκου Ξένου
  Διονύσης Σεμιτέκολος, Πιανίστας

• Η συμφωνία αρ. 1 ( «της Αντίστασης») του Αλέκου Ξένου και η συμφωνία αρ. 7 ( «του Λένινγκραντ») του Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Κοινά σημεία και ετερότητες μέσα από δύο προγραμματικά έργα.
  Στέλιος Τζερμπίνος, Δικηγόρος – Συγγραφέας

• Γνωρίζοντας τον Αλέκο Ξένο ως άνθρωπο κι ως καλλιτέχνη
  Βύρων Φιδετζής, Μαέστρος, Αρχιμουσικός Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών

• Συζήτηση μεταξύ των εισηγητών και του κοινού

 Απογευματινός Κύκλος από 19:00 – 20:00
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ – ΟΜΙΛΗΤΕΣ 

• Η πολιτική πραγματικότητα του Αλέκου Ξένου
  Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, Μουσικολόγος, Υπεύθυνος των εκπ/κών προγραμμάτων της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Υποψήφιος Διδάκτωρ του Ιονίου Πανεπιστημίου
• Ο δημιουργός κι αγωνιστής Αλέκος Ξένος
  Θόδωρος Αντωνίου, Συνθέτης – Μαέστρος, Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βοστόνης
• Αλέκος Ξένος. Μια πολιτική και καλλιτεχνική οντότητα της νεοελληνικής μουσικής. Χρονολόγιο ζωής.
  Ιάκωβος Κονιτόπουλος, Συνθέτης – Μαέστρος, Ειδ. Γραμματέας της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών

• Συζήτηση μεταξύ των εισηγητών και του κοινού

2. ΣΥΝΑΥΛΙΑ, ώρα 20:30
Η χορωδία του Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου ΜΑΡΣΥΑΣ παρουσιάζει Χορωδιακές συνθέσεις του ΑΛΕΚΟΥ ΞΕΝΟΥ
Διεύθυνση Χορωδίας: Νίκος Καριώτης

• Επιτύμβιο, Ποίηση: Νικηφόρος Βρεττάκος
• Στη Λευτεριά, Από το θάνατο του Διγενή του Άγγελου Σικελιανού
• Θυσία, Από το θάνατο του Διγενή του Άγγελου Σικελιανού
• Θρήνος, Από το θάνατο του Διγενή του Άγγελου Σικελιανού
• Τ’ όνειρο του παιδιού, Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος
• Ύμνος στην  Ειρήνη, Ποίηση: Κωστής Παλαμάς
• Εργάτες, Ποίηση: Κωστής Παλαμάς
• Εμπρός, Ποίηση: Κωστής Παλαμάς

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ  

• Θυσιαστήριο, Στίχοι: Γιώργος Κοτζιούλας
• Μένουν ακόμα, Στίχοι: Γιώργος Κοτζιούλας
• Άγουρος απ’ το νησί, Δημοτικό
• Τώρα είν’ Απρίλης και χαρά, Δημοτικό
• Ο πρώτος Αντάρτης, Στίχοι: Στ. Πρωταίος
• Του Άρη, Στίχοι: Ν. Φλέγκα – Παπαδάκη

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012, ώρα 20:30
ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΜΕ ΕΡΓΑ ΑΛΕΚΟΥ ΞΕΝΟΥ (1912 – 1995)

1. 7 τραγούδια από το έργο Παιδικά Τραγούδια σε ποίηση Χάρη Σακελλαρίου και Γιώργου Μουρέλου.
   Τραγουδάει η παιδική χορωδία του 1^ου Δημοτικού Σχολείου Ζακύνθου.
   Διεύθυνση Χορωδίας: Σταύρος Αμπελάς
   
   • Τα λουλουδάκια
   • Το σκυλάκι μου
   • Φεγγαράκι μου λαμπρό
   • Γιατί
   • Η βροχή
   • Η ανατολή
   • Θαλασσοπούλια
2. Άκρα του τάφου σιωπή από την καντάτα «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»
   Τραγουδάει σε ιστορική ηχογράφηση ο Δημήτρης Λάγιος
3. Σονάτα για Βιολί και Πιάνο (1958)
   Παίζουν οι: Στέλλα Τσάνη – βιολί, Φρίξος-Διονύσιος Μόρτζος- πιάνο
   • 1ο Μέρος Vivace
   • 2ο Μέρος Lento
   • 3ο Μέρος Agitato
4. Νίκιας Λούντζης
   Αλέκος Ξένος, Η Συμφωνία της Αντίστασης