Εν Χορδαίς " Δημήτριος Καντεμίρης: Η περιπλάνηση ενός Πρίγκιπα"

Οθωµανικές κλασικές συνθέσεις του  ∆ηµητρίου Καντεµίρη  από τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνα

Το βραβευμένο σύνολο Εν Χορδαίς, μαζί με καλεσμένους δεξιοτέχνες από τη Μεσόγειο, παρουσιάζουν ένα μοναδικό αφιέρωμα στη μουσική της Κωνσταντινούπολης ανάμεσα στα τέλη του 17ου και στις αρχές του 18ου αιώνα, η οποία διαμόρφωσε το μουσικό γίγνεσθαι της καθ’ ημάς Ανατολής και το επηρεάζει μέχρι και τις μέρες μας. 

Είναι η περίοδος που η επιρροή της λόγιας περσικής μουσικής στον οθωμανικό χώρο αμβλύνεται και συντελείται μια νέα δημιουργική σύνθεση με τη βυζαντινή κληρονομιά. Στο αφιέρωμα δεσπόζει η πολυσχιδής φυσιογνωμία του πρίγκιπα Δημητρίου Καντεμίρη. Κορυφαίος συνθέτης, θεωρητικός, ιστορικός, γεωγράφος και θεολόγος, σφράγισε με την παρουσία του τα μουσικά και επιστημονικά πράγματα.

                                           
Ο Δημήτριος Καντεμίρης (1673-1723), που υπήρξε για σύντομο χρονικό διάστημα Πρίγκιπας της Μολδαβίας (1693 και 1710-11), θεωρείται πλέον ένας από τους επιφανέστερους λογίους της Ανατολικής Ευρώπης και ένας από τους ελάχιστους, μέχρι το 18ο αιώνα, του οποίου η φήμη είχε διαδοθεί στη Δυτική Ευρώπη. Μεγάλη ήταν η συνεισφορά του στο χώρο της επιστήμης και κυρίως στην ιστοριογραφία, τη θρησκειολογία, τη φιλοσοφία, αλλά και στη λογοτεχνία και τη μουσική. Η επιθυμία πολλών λογίων να τοποθετήσουν το έργο του στο ευρωπαϊκό πολιτισμικό γίγνεσθαι, τους ώθησε στη σύνδεση του έργου του με τα ποικίλα φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά ρεύματα: πολλοί ήταν εκείνοι που τον αποκάλεσαν ουμανιστή, άλλοι τον ενέταξαν στο Ανατολικό Μπαρόκ, και άλλοι πάλι τον θεωρούν πρωτεργάτη του Διαφωτισμού. Αυτό συμβαίνει επειδή στο μεταίχμιο μεταξύ 17ου και 18ου αιώνα, ο Καντεμίρης έζησε σε ένα σταυροδρόμι μεταξύ διαφορετικών κόσμων, των οποίων οι αξίες αψηφούσαν τους καθιερωμένους ορισμούς των πιο σημαντικών ρευμάτων του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Μουσικό σχήμα «Εν Χορδαίς»
Κυριάκος Πετράς: βιολί
Κυριάκος Καλαϊτζίδης: ούτι
Δρόσος Κουτσοκώστας: τραγούδι
Άλκης Ζοπόγλου: κανονάκι
Πέτρος Παπαγεωργίου: κρουστά

Συμμετέχουν
Kiya Tabassian: setar
Ziya Tabassian: tombek
Neva Ozgen: πολίτικη λύρα
Yelda Ozgen: βιολοντσέλο
Jovan Sofronievsky: clarinet, caval, ney
Καλλιτεχνική διεύθυνση
Κυριάκος Καλαϊτζίδης 

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Παρασκευή 11 Νοεμβρίου, 20:30 Κεντρική Σκηνή

Βιογραφικά για τον  Δ. Καντεμήρη

Dimitrie Cantemir (Δημήτριος Καντεμήρης 1673-1727)

Γιος του Βοεβόδα της Μολδαβίας που μορφώθηκε στο Φανάρι με δασκάλους τον Άγγελο και τον Αχμέτ Τσελεμπί, γνωστός συνθέτης αλλά και θεωρητικός που εκπόνησε δικό του σύστημα μουσικής γραφής. Συνέθεσε περί τα 150 (ή 300 κατ' άλλους) κομμάτια, από τα οποία διασώζονται περί τα 43.

Αναφέρει σχετικά ο Γ. Παπαδόπουλος στο βιβλίο του: “Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής από των αποστολικών χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς (1-1900 μ.Χ)”:

"....Δημήτριος Καντεμίρης, γεννηθείς τω 1673 εν Κριμαία και αποθανών πεντηκοντούτης την ηλικίαν, διετέλεσεν επί Σουλτάν Μαχμούτ του Δ' ηγεμών της Βλαχίας· ανήρ ευρυμαθής, πολύγλωττος, εγκρατέστατος της καθ’ημάς μουσικής ως και της αραβοπερσικής, χειριζόμενος δε τον αραβικόν πλαγίαυλον (νέϊ) και την πανδουρίδα· συνέγραψε πραγματείαν περί Μουσικής ελληνιστί, και αραβοπερσιστί, εν η πραγματεύεται περι των διαφόρων συστημάτων της αραβοπερσικής μουσικής. Εις αυτόν αποδίδεται η εύρεσις τον ρυθμού του καλουμένου τουρκιστί «ζαρ μπεΐν» (κύβος ηγεμόνος)......"