. Τροφώνιο Ωδείο

Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2013

200 χρόνια από την γέννηση του ιταλού συνθέτη Τζιουζέπε Βέρντι


                                         Giuseppe Verdi, Portrait von Giovanni Boldini, 1886     

     Σαν σήμερα 10 Οκτωβρίου 1813 γεννήθηκε ο ιταλός συνθέτης Τζιουζέπε Βέρντι

Τον αποκαλούν μουσικό της Ζωής.
« Είναι ένας συνθέτης απολύτως ικανός να απογυμνώσει και να μιλήσει για τα πάθη και τον πόνο μας, για τις ευχές
και τα ελαττώματά μας κι αυτός είναι ένας από τους λόγους της παγκοσμιότητάς του: θα είναι για πάντα επίκαιρος. Όσο ο άνθρωπος έχει γενιά θα ανακαλύπτει στη μουσική του Βέρντι μία κουβέντα παρηγοριάς» Ρικάρντο Μούτι.







 

 έργα του συνθέτη από τις επετειακές φετινές συναυλίες, των καλοκαιρινών φεστιβάλ 


 Το όνομά του Βέρντι συνδέθηκε με τις προσπάθειες για την πολιτική ένωση της χώρας του (το Risogrimento). Μια τάση που ο ίδιος ο Βέρντι ενθάρρυνε με τη θεματολογία των έργων του (Ναμπούκο, Τραβιάτα, Ρισκολέτο, Αίντα), τα οποία, εμπνεόμενα από το ιστορικό παρελθόν και επενδυμένα με εντυπωσιακά χορωδιακά, δημιουργούσαν εύκολα στο κοινό συνειρμούς με την τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό της ταύτισης του ονόματος του Βέρντι με το Risorgimento ήταν το σύνθημα που ακουγόταν τότε "Viva VERDI" (Viva Vittorio Emanuele Re D'Italia - Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ βασιλιάς της Ιταλίας...). Στα 1901, μάλιστα, που πέθανε, περισσότερα από 300.000 άτομα τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, δύο μέρες αργότερα, σιγοτραγουδώντας το “Va Pensiero” - “Πέταξε σκέψη” (από την τρίτη πράξη της όπερας Ναμπούκο”), μία μελωδία που έγινε ο ύμνος της ιταλικής ενότητας... 



























 







 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Τζουζέπε Βέρντι, 1813-1901 (Verdi, Giuseppe)

Μια Κυριακή, στις 8 το απόγευμα της 10ης Οκτωβρίου 1813 ( την ίδια χρονιά που γεννιέται και ο Ριχάρδος Βάγκνερ), στο χωριουδάκι Ρονκόλε στην περιοχή της Μπάσσα Παντάννα της Ρώμης, γεννήθηκε ο Τζουζέπε, ο πρωτότοκος γιος του Κάρλο Βέρντι και της Λουΐζας Ουττίνι μια οκταετία μετά το γάμο τους. Από τη μητέρα του, μια απλοϊκή γυναίκα, ο μελλοντικός συνθέτης κληρονόμησε την υπερηφάνεια της ψυχής και την αδάμαστη θέληση, όπως αναφέρει ο ίδιος.
Ο μικρός Τζουζέπε μεγάλωνε ανάμεσα στους περαστικούς αλλά στους μόνιμους πελάτες του πατέρα του, ο οποίος διατηρούσε ένα μικρό πανδοχείο στην περιοχή ή αλλιώς ένα είδος κρασοπωλείου.
Από μικρό παιδί ήταν κλεισμένος στον εαυτό του και λιγομίλητος. Κατά διαστήματα έτρεχε στους αγρούς για να απολαύσει την ομορφιά της φύσης, χωρίς να δίνει αναφορά στους γονείς του για αυτού του είδους τις εξορμήσεις.

Συχνά φαινόταν απορροφημένος από κάτι. Μια δύναμη είχε πολύ μεγάλη επίδραση στο παιδί : η μουσική. Κάθε φορά που άκουγε κάποια κομπανία μουσικών ή κάποιο βιολιστή να περνάει, έτρεχε να απολαύσει τους ήχους με τεντωμένα αυτιά.

Όταν ήταν 7 χρονών, μια μέρα που βοηθούσε τον παπά στην κυριακάτικη λειτουργία, απορροφημένος καθώς ήταν πάντα από τους ήχους του οργάνου, δεν απάντησε στη φωνή του ιερωμένου που μάταια ζητούσε το δισκοπότηρο. Τότε ο παπάς έδωσε μια κλωτσιά στο μικρό βοηθό του και τον πέταξε στην απέναντι γωνία. Ο Τζουζέπε συνήθιζε να περιγράφει πάντα τη σκηνή αυτή λέγοντας: «με μάτια πύρινα από την οργή τον καταράστηκα στην τοπική διάλεκτο, «ο θεός να σου ρίξει μια σαΐτα, ο θεός να σου ρίξει κεραυνό!». Μετά από μερικά χρόνια ένας κεραυνός σκοτώνει το συγκεκριμένο ιερέα! Ήταν ένα τυχαίο γεγονός ή ήταν τόσο μεγάλη η δύναμη του μικρού;

Όταν ήταν 8 χρονών, ξεκίνησε την επαφή του με τη μουσική κι ο πατέρας του του αγόρασε ένα μικρό πιάνο. Τον έστειλε στο Μπουσέττο να μάθει μουσική κοντά στον οργανίστα Προβέζι, και αργότερα, όταν ο δάσκαλός του πέθανε, τον έστειλε στο Μιλάνο με σκοπό να εισαχθεί στο Ωδείο του Μιλάνου, χωρίς όμως να γίνει δεκτός. Έτσι αναγκάστηκε να ξαναγυρίσει στο Μπουσέτο και να ασχοληθεί με την εκκλησιαστική χορωδία. Κάθε Κυριακή έκανε μεγάλες αποστάσεις για να παίξει το όργανο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας στην Παναγιά των Αγρών. Παρόλα αυτά ήταν η μουσική που άγγιζε το νεαρό αγόρι και όχι η καθολική πίστη.

Αντικειμενικός σκοπός του Βέρντι ήταν να γράψει μουσική. Στα 1839 ετοίμασε το πρώτο του μελόδραμα «Ουμβέρτος, κόμης του Αλ . Μπονιφατίου». Παίχτηκε στη Σκάλα του Μιλάνου και σημείωσε μεγάλη επιτυχία, γιατί η μουσική του πλησίαζε εκείνη του Μπελλίνι. Με αυτή του την επιτυχία άνοιξε πια ο δρόμος για τη θεατρική του σταδιοδρομία.

Το δεύτερο έργο του «Μια μέρα βασιλείας ή ο Ψευτο-Στανίλσαος» δεν άρεσε. Ταυτόχρονα με την πίκρα του αυτή έρχεται κι ο θάνατος που του κλείνει το σπίτι . Σε ηλικία 25 ετών είχε παντρευτεί την κόρη του ευεργέτη του Α.Μπαρέζι, Μαργαρίτα, και είχε αποκτήσει μαζί της δύο παιδιά . Σε σύντομο χρονικό διάστημα χάνει και τα δυο του παιδιά αλλά και τη γυναίκα του.

Έρημος τώρα και απογοητευμένος από τη ζωή, πίστεψε πως με τέτοια ψυχική συντριβή δε θα μπορούσε πια ποτέ να γράψει μουσική.

Κάποια μέρα όμως, έτυχε να πέσει στα χέρια του το λιμπρέτο του Ναβουχοδονόσορα και διαβάζοντάς το επηρεάστηκε τόσο πολύ από τον πόθο των εβραίων για την απελευθέρωσή τους, που πήρε την απόφαση να γράψει μουσική πάνω σε αυτό το έργο. Έτσι ετοιμάζεται το μελόδραμα «Ναμπούκο», που παίχτηκε στη Σκάλα του Μιλάνου και σημείωσε εξαιρετική επιτυχία.

Μετά την επιτυχία του αυτή, ξαναβρίσκει την επιθυμία του να εξακολουθήσει το μουσικό του έργο και τον επόμενο χρόνο ανεβάζει το μελόδραμα «Οι Λομβαρδοί στην πρώτη Σταυροφορία». Η επιτυχία του και σε αυτό τον κάνει να γράψει τον « Ερνάνη» και τους «Δυό Φόσκαρι», την «Ζαν Ντ’ Αρκ» και την «Αλζίρα» στα 1845 και τον « Αττίλα» στα 1846, που και αυτά σημείωσαν επιτυχίες. Κατόπιν έγραψε πολλά μελοδράματα που δεν είχαν μεγάλη επιτυχία. Έτσι πίστεψε ότι το άστρο του τον είχε εγκαταλείψει πλέον. Αποτραβήχτηκε στη Βίλα του της Αγίας Αγάθας για να ζήσει μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του Ιωσηφίνα Στρεππόνι , πριμαντόνα στη Σκάλα του Μιλάνου, πρώτη ερμηνεύτρια του «Ναμπούκο».

Εκεί, παρέα με τα αγαπημένα του ζώα , τα άλογα, τα πουλιά και τα σκυλιά, αλλά και με την εσωτερική συντροφιά των μεγάλων αγαπημένων του, Δάντη, Σαίξπηρ και Μαντσόνι περνάει μια περίοδο κάμψης. Η φλόγα της μουσικής όμως που καίει μέσα του συνεχίζει να μεγαλώνει με τη συνδρομή και της αγαπημένης του Ιωσηφίνας, και έτσι γεννιέται μια νέα περίοδος δημιουργικής λαμπρότητας. Από το επαναστατικό έργο του Βίκτορος Ουγκώ «ο Βασιλιάς διασκεδάζει», ο Βέρντι έγραψε το « Ριγκολέτο» στα 1851, που παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία στο Μιλάνο . Στα 1853 ανέβασε την «Τριαβάτα» στη Βενετία, με περιεχόμενο τη δύναμη του ανθρώπινου πάθους, καθώς επίσης και τον «Τροβατόρε», που παίχτηκε τον ίδιο χρόνο στη Ρώμη. Οι μελωδίες από αυτά τα τρία έργα πήραν δημοφιλή χαρακτήρα, ενθουσιάζοντας για άλλη μια φορά το θεατρικό κοινό.

Στο μεταξύ ο Βέρντι είχε αναγνωριστεί απο όλη την Ευρώπη ως μεγάλος συνθέτης μελοδραμάτων και αφιέρωσε στους Γάλλους το μελόδραμά του «Σικελικός Εσπερινός», ενώ αργότερα έγραψε το μελόδραμα «Σιμόνε Μποκκανέγκρα». Στην εποχή της ωριμότητας πια έγραψε το μελόδραμα «Μπάλλο ιν Μάσκερα» και συνέχισε με τη «Δύναμη του Πεπρωμένου», που είχε μεγάλη επιτυχία.

Από τότε περνάνε περίπου 10 χρόνια χωρίς να γράψει μουσική. Ξαφνικά παρουσιάστηκε μια αναπάντεχη παραγγελία. Ο χεδίσης της Αιγύπτου Ισμαήλ, με την ευκαιρία των εγκαινίων της διώρυγας του Σουέζ, ανάθεσε στο Βέρντι να μελοποιήσει μια δική του έμπνευση, που ο μουσικός της έδωσε το όνομα «Άιντα». Στο έργο του αυτό αφιερώνονται τραγούδια στον Παντοδύναμη Φθα, θεό των Μυστηρίων αλλά και των Τεχνών, κατά τους Αιγυπτίους. Με το μελόδραμά του αυτό, που παίχτηκε στο Κάιρο το 1871, ο Βέρντι παρουσίασε το πιο θεαματικό του έργο και μια μουσική καθαρά ιταλική. Τα δυο τελευταία του έργα είναι ο «Οθέλλος» και ο «Φάλσταφ», εμπνευσμένα από το έργο του Σαίξπηρ.

Στις τρεις παρά τέταρτο της 27ης Ιανουαρίου 1901, η καρδιά του Βέρντι σταμάτησε να χτυπάει. Πέθανε από κρύο ένα χειμωνιάτικο πρωινό. Η κηδεία του σύμφωνα με την επιθυμία του έπρεπε να είναι: Πολύ απλή. Ή τα ξημερώματα, ή την ώρα του Άβε Μαρία, το απόγευμα, χωρίς μουσική και χορωδία , μια άμαξα, ένας ιερέας, ένας σταυρός. Για άλλη μια φορά ένας μεγάλος άνδρας εκφράζει μια από τις μεγαλύτερες αρετές, την ταπεινοφροσύνη. Εξάλλου, πώς να μην κάνει αυτό που ο ίδιος σύστηνε πάντα στους τραγουδιστές του: Να έχουν ταπεινοφροσύνη, και υπηρετώντας αποκλειστικά τη μουσική να επιδιώκουν το τέλειο.

Είναι ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες μελοδράματος. Όμως η ιστορική του σημασία έγκειται στην απελευθέρωση του ιταλικού μελοδράματος από τους περιορισμούς του 1700 και στη μεταφορά και προσαρμογή του με τις πιο πολύπλοκες ψυχολογικές και δραματικές καταστάσεις.

Η μουσική του επίσης έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην εποχή που η Ιταλία αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία και την ένωσή της. Ο ίδιος ο μουσικός συνεργαζόταν με τους πρωτεργάτες για την ίδρυση του Ιταλικού Βασιλείου με Βασιλέα τον Βίκτορα Εμμανουήλ Β. Χαρακτηριστικά για αυτή την εποχή είναι τα έργα του: « Η σάλπιγγα ηχεί» ( 1848), ο « Ύμνος των θεών» ( 1862) το « Ρέκβιεμ» ( 1874), το «Ελευθέρωσέ με» ( 1868), το «Πάτερ Ημών» ( 1888) , το Άβε Μαρία (1880) κ.α.

Ο ίδιος έλεγε:

«Οι πολιτικές ιδέες δε με φοβίζουν. Τρέμω τη μισαλλοδοξία και τη βία. Πιστεύω ακράδαντα πως οι μεγαλοφυΐες αλλάζουν τη μορφή του κόσμου. Ζητώ από εκείνους που κρατούν στα χέρια τους τις υποθέσεις του λαού, να είναι πολίτες με ζήλο, με συναίσθηση καθήκοντος και με άψογη τιμιότητα».

Ήταν ένας άνθρωπος εύθικτος και συνάμα ευαίσθητος. Ελεύθερος διανοούμενος αλλά κι ένας φλογερός αναγνώστης της Βίβλου.


Στα έργα του αναζητά το Θεό, την πατρίδα, το λαό, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία.

«Η ιδέα του Θεού είχε ριζώσει στο πνεύμα και τη συνείδηση του Βέρντι. Αλλά η θρησκεία του δεν ήταν η θρησκεία της Εκκλησίας» . Η σύντροφος της ζωής του Ιωσηφίνα (που πέθανε πριν από τον «αγαπημένο της Βέρντι», όπως τον αποκαλούσε και που συχνά η ίδια του υπενθύμιζε την εσωτερική του δύναμη λέγοντάς του «εσύ, χωριάτη, γεννήθηκες Πρίγκιπας ! »), θεοσεβούμενη καθώς ήταν, υπέφερε που ο Βέρντι απέφευγε την εκκλησία. Και από πολιτική άποψη είχε ταχθεί εναντίον της εκκλησίας. Του προκαλούσε φόβο και αποστροφή η πρόσκαιρη εγκόσμια εξουσία της.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Ιστορία της Μουσικής Εμίλ Βυλερμόζ Εκδόσεις Υποδομή

2. Ο Κόσμος της Όπερας Φελιξ Μεντελσον Εκδόσεις Στοχαστής
3. Τζουζέπε Βέρντι . Δημ. Τζεφερος Εκδόσεις Πατάκη
4. Οι μεγάλοι όλων των εποχών : Βέρντι, Εκδόσεις Φυτράκη
5. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δράνδάκη
6. Μεγάλες Μορφές Εκδόσεις Μίνωας
7. http:// Philippos.mpa.gr/gr/ohter/verdi
Πηγή:  http://biographies.nea-acropoli.gr/index.php?option=com_content&view=category&id=15&Itemid=29

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου