Βαδίζοντας στο δρόμο που χάραξε η Anne-Sophie Mutter, οι σύγχρονες
αμαζόνες του βιολιού, εντυπωσιάζουν όχι μόνο με τη σολιστική τους
δεινότητα, αλλά και με την απαράμιλλη εξωτερική ομορφιά. Οι «ωραίες» του
βιολιού κερδίζουν μεγάλα συμβόλαια με τις σημαντικότερες δισκογραφικές
εταιρίες, εκπροσώπηση απ’ τους ισχυρότερους καλλιτεχνικούς μάνατζερ και
φυσικά την είσοδο στη σκηνή των πιο ξακουστών συναυλιακών χώρων
παγκοσμίως. Μερικά απ’ τα ονόματα που φιγουράρουν στην κορυφή της λίστας
με τις καλλονές βιολονίστες είναι αυτά της Hilary Hahn, της Julia
Fischer, της Janine Jansen, της Sarah Chang, της Anne Akiko Meyers, της
Lisa Batiashvili, της Nicola Benedetti.
Πού οφείλεται όμως αυτή η ξαφνική έξαρση γυναικείου ταλέντου και η συνακόλουθη σκανδαλιστική αψήφιση του νόμου των πιθανοτήτων σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης του δίπτυχου ταλέντο-εμφάνιση; Πολλές έρευνες διεθνώς καταδεικνύουν ότι ανάμεσα στους σπουδαστές βιολιού, συνήθως τουλάχιστον οι μισοί είναι γυναίκες. Επίσης το μάρκετινγκ του 21ου αιώνα επιτάσσει την επιμονή στη συνταγή της εντυπωσιακής σκηνικής παρουσίας, με έμφαση στη στυλιστική αρτιότητα της εμφάνισης. Αυτή η παγκόσμια τάση ανάμιξης της μουσικής επιτέλεσης με την πασαρέλα καταφαίνεται και σε γνωστά σύνολα μουσικής, όπως το Ahn trio ή το Eroica Trio. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα όπου και επιχειρείται η μετάβαση στην πλευρά της ποπ, η εικόνα αποκτά τον πρωτεύοντα ρόλο και το μουσικό τάλαντο παραμερίζεται. Εκατομμύρια κόσμου παρακολούθησαν την εμφάνιση του Scala! Electric Quartet στο Britain’s Got Talent. Ένα τυπικό οργανικό σύνολο, με λίγη βοήθεια από τέσσερα ζεύγη καλλίγραμμων ποδιών κατόρθωσε να αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές και το θαυμασμό του κόσμου.
Παρόλα αυτά, είναι σίγουρα αφοριστικό να στιγματιστούν οι καλλονές του κλασσικού μουσικού στερεώματος ως ατάλαντες, ή να θεωρείται ο μουσικός πειραματισμός με άλλα είδη κατακριτέος. Απ’ την άλλη ένα βιολί και μία εντυπωσιακή παρουσία δεν επαρκούν για να γίνει ένα κορίτσι η νέα Vanessa Mae της ποπ ή η νέα Anne-Sophie Mutter στο κλασσικό ρεπερτόριο. Τα νεαρά κορίτσια που τελικά κατορθώνουν να διακριθούν και εν τέλει να σταδιοδρομήσουν σε αυτόν τον πολύ δύσκολο και ανταγωνιστικό χώρο είναι εξόχως ικανά, με άρτιες μουσικές δεξιότητες και γοητευτικές προσωπικότητες. Απλούστατα στην εποχή μας έχει θεσπιστεί ένα νέο κριτήριο επιλογής για τους εκκολαπτόμενους αστέρες του αύριο, ή τουλάχιστον αυτό το κριτήριο έχει αναβιβαστεί σε σημαντικότητα. Παλαιότερα, ίσως η οικονομική ευχέρεια και η καταγωγή να έπαιζαν αντίστοιχο ρόλο στο «ξεσκαρτάρισμα» των υπό προώθηση καλλιτεχνών. Το «παιχνίδι» δεν είναι ποτέ επί ίσοις όροις. Ειδικά οι γυναίκες μαστίζονται από υπερβάλλουσες παράπλευρες απαιτήσεις, οι οποίες πολλές φορές δεν σχετίζονται στο ελάχιστο με τη μουσική επιτέλεση. Αν και συχνά συμβαίνει, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μουσική είναι τέχνη των ήχων, της ακοής και όχι της όρασης…
Κλείνοντας ευχάριστα το παρόν κείμενο επισυνάπτουμε κάποιες σπάνιες στιγμές απ’ τα μουσικά επιτεύγματα των προς συζήτηση γυναικών.
Η Julia Fischer, η οποία το 2006, σε ηλικία μόλις 23 ετών έγινε η νεότερη καθηγήτρια πανεπιστημίου στη Γερμανία ντεπουτάρισε το 2008 ως πιανίστας στο κονσέρτο για πιάνο του Γκρίγκ σε λα ελάσσονα!
Sarah Chang – Salut d’amour, Op.12 – Elgar
Πού οφείλεται όμως αυτή η ξαφνική έξαρση γυναικείου ταλέντου και η συνακόλουθη σκανδαλιστική αψήφιση του νόμου των πιθανοτήτων σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης του δίπτυχου ταλέντο-εμφάνιση; Πολλές έρευνες διεθνώς καταδεικνύουν ότι ανάμεσα στους σπουδαστές βιολιού, συνήθως τουλάχιστον οι μισοί είναι γυναίκες. Επίσης το μάρκετινγκ του 21ου αιώνα επιτάσσει την επιμονή στη συνταγή της εντυπωσιακής σκηνικής παρουσίας, με έμφαση στη στυλιστική αρτιότητα της εμφάνισης. Αυτή η παγκόσμια τάση ανάμιξης της μουσικής επιτέλεσης με την πασαρέλα καταφαίνεται και σε γνωστά σύνολα μουσικής, όπως το Ahn trio ή το Eroica Trio. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα όπου και επιχειρείται η μετάβαση στην πλευρά της ποπ, η εικόνα αποκτά τον πρωτεύοντα ρόλο και το μουσικό τάλαντο παραμερίζεται. Εκατομμύρια κόσμου παρακολούθησαν την εμφάνιση του Scala! Electric Quartet στο Britain’s Got Talent. Ένα τυπικό οργανικό σύνολο, με λίγη βοήθεια από τέσσερα ζεύγη καλλίγραμμων ποδιών κατόρθωσε να αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές και το θαυμασμό του κόσμου.
Παρόλα αυτά, είναι σίγουρα αφοριστικό να στιγματιστούν οι καλλονές του κλασσικού μουσικού στερεώματος ως ατάλαντες, ή να θεωρείται ο μουσικός πειραματισμός με άλλα είδη κατακριτέος. Απ’ την άλλη ένα βιολί και μία εντυπωσιακή παρουσία δεν επαρκούν για να γίνει ένα κορίτσι η νέα Vanessa Mae της ποπ ή η νέα Anne-Sophie Mutter στο κλασσικό ρεπερτόριο. Τα νεαρά κορίτσια που τελικά κατορθώνουν να διακριθούν και εν τέλει να σταδιοδρομήσουν σε αυτόν τον πολύ δύσκολο και ανταγωνιστικό χώρο είναι εξόχως ικανά, με άρτιες μουσικές δεξιότητες και γοητευτικές προσωπικότητες. Απλούστατα στην εποχή μας έχει θεσπιστεί ένα νέο κριτήριο επιλογής για τους εκκολαπτόμενους αστέρες του αύριο, ή τουλάχιστον αυτό το κριτήριο έχει αναβιβαστεί σε σημαντικότητα. Παλαιότερα, ίσως η οικονομική ευχέρεια και η καταγωγή να έπαιζαν αντίστοιχο ρόλο στο «ξεσκαρτάρισμα» των υπό προώθηση καλλιτεχνών. Το «παιχνίδι» δεν είναι ποτέ επί ίσοις όροις. Ειδικά οι γυναίκες μαστίζονται από υπερβάλλουσες παράπλευρες απαιτήσεις, οι οποίες πολλές φορές δεν σχετίζονται στο ελάχιστο με τη μουσική επιτέλεση. Αν και συχνά συμβαίνει, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μουσική είναι τέχνη των ήχων, της ακοής και όχι της όρασης…
Κλείνοντας ευχάριστα το παρόν κείμενο επισυνάπτουμε κάποιες σπάνιες στιγμές απ’ τα μουσικά επιτεύγματα των προς συζήτηση γυναικών.
Η Julia Fischer, η οποία το 2006, σε ηλικία μόλις 23 ετών έγινε η νεότερη καθηγήτρια πανεπιστημίου στη Γερμανία ντεπουτάρισε το 2008 ως πιανίστας στο κονσέρτο για πιάνο του Γκρίγκ σε λα ελάσσονα!
Η Hihlary Hahn σε ένα έργο ορόσημο για την ιστορία
του βιολιού και ίσως ένα απ’ τα μεγαλύτερα τεστ ικανότητας για κάθε
βιολονίστα. Το κονσέρτο για βιολί σε Μι Μινόρε Op. 64 του Μέντελσον
Sarah Chang – Salut d’amour, Op.12 – Elgar
Janine Jansen στο πασίγνωστο Κονσέρτο για βιολί σε Ρε μείζονα, Op. 35 του Τσαϊκόφσκι
Η πρώτη διδάξασα Anne-Sophie Mutter υπό την μπαγκέτα του Herbert Von Karajan στο κονσέρτο για βιολί του Μπετόβεν Νο. 61
Πηγή : classicalmusic.gr - η κλασική μουσική στην Ελλάδα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου