ΚΥΚΛΟΣ "ΜΕΤΑΤΡΟΠΙΕΣ": "Πλευρές του μοντερνισμού"

Δύο μουσικά αριστουργήματα του 20ού αιώνα, αντιπροσωπευτικά δείγματα του κινήματος του μοντερνισμού, όπως αυτός εκδηλώθηκε στις δύο όχθες του Ατλαντικού, παρουσιάζει η Καμεράτα, Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής στις 30 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.
Πρόκειται για τη Σερενάτα για σόλο βιολί, άρπα, κρουστά και ορχήστρα εγχόρδων του Λέοναρντ Μπέρσταϊν, ένα νεοκλασικό έργο με τζαζ επιρροές που γράφτηκε με αφορμή το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα και την Εξαϋλωμένη Νύχτα (σε μεταγραφή για ορχήστρα εγχόρδων) του Άρνολντ Σαίνμπεργκ, πρώιμο τονικό δείγμα γερμανικού εξπρεσιονισμού. Σολίστ στο βιολί για τις ανάγκες της Σερενάτας του Μπέρνσταϊν, ο Σίμος Παπάνας.
Τη συναυλία ανοίγει η Σουίτα για ορχήστρα εγχόρδων του Νίκου Αθηναίου, (που εκτός από συνθέτης συμμετέχει στη συναυλία αυτή και με την ιδιότητα του αρχιμουσικού) μία σειρά από έξι μικρής διάρκειας μουσικά κομμάτια που φέρουν τους τίτλους: πρελούδιο, χορός, φαντασία, τραγούδι, ιντερμέτζο και φινάλε.
Το έργο γράφτηκε στην Κολωνία το 1978, και πρωτοπαρουσιάστηκε τον ίδιο χρόνο στο Μάνχαΐμ από την Ορχήστρα εγχόρδων της Νοτιοδυτικής Γερμανίας. Στη συναυλία θα το ακούσουμε σε νέα γραφή (Οκτώβριος 2010).


Η Σερενάτα για σόλο βιολί, άρπα, κρουστά και ορχήστρα εγχόρδων του Λέοναρντ Μπέρσταϊν αποτελεί δημιουργία του 1954. Για τη σύνθεσή της ο Μπέρνσταϊν εμπνεύστηκε από το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, τον σπουδαιότερο ίσως από τους Σωκρατικούς διαλόγους στον οποίο παρουσιάζονται αρχαίοι φιλόσοφοι να συνδιαλέγονται για τη φύση της αγάπης με τον καθένα ομιλητή να αναπτύσσει το συλλογισμό του βασιζόμενος στα λεγόμενα προηγούμενων ομιλητών.

Την ίδια λογική φαίνεται να ακολουθεί ο συνθέτης στη Σερενάτα, όπου μουσικά θέματα επανεμφανίζονται συχνά σε διαφορετικά σημεία του έργου, εξεταζόμενα ωστόσο από διαφορετικές οπτικές γωνίες και σε διαφορετικά πλαίσια

Η συναυλία ολοκληρώνεται με το πιο δημοφιλές ίσως από τα έργα του γεννημένου στη Βιέννη Άρνολντ Σαίνμπεργκ, κορυφαίου συνθέτη και θεωρητικού με τεράστια επιρροή στην εξέλιξη της μοντέρνας μουσικής κυρίως εξαιτίας της μεθόδου του “δωδεκαφθογγισμού” (ατονικότητας) την οποία ανέπτυξε στη σύνθεση μουσικής.

Γραμμένη στην αρχική της μορφή για δύο βιολιά, δύο βιόλες και δύο βιολοντσέλα, η Εξαϋλωμένη Νύχτα, την οποία θα απολαύσουμε σε μεταγραφή για ορχήστρα εγχόρδων γράφτηκε το 1899, πολύ πριν ο συνθέτης αναπτύξει την τεχνική που τον έκανε διάσημο, και ως προς αυτό θεωρείται από τα ‘εύκολα’ έργα του. Με ύφος νεο-ρομαντικό και με έκδηλες επιρροές από τον Μπραμς και τον Βάγκνερ, η Εξαϋλωμένη Νύχτα σημείωσε τεράστια επιτυχία στην πρώτη της παρουσίαση το 1902. Ακόμη, λέγεται πως εντυπωσίασε τόσο πολύ τον Γκούσταβ Μάλερ, που έκτοτε και μέχρι τον θάνατό του ανέλαβε αρωγός του Σαίνμπεργκ.

Η εκδήλωση εντάσσεται στον Κύκλο «Μετατροπίες» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

για την Καμεράτα (Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής)

Ορχήστρα Δωματίου
Ιδρύθηκε το 1991 με πρωτοβουλία του Συλλόγου των Φίλων της Μουσικής, για να αποκτήσει και η Ελλάδα ένα επαγγελματικό σύνολο εγχόρδων ευέλικτο και κατάλληλο για την παρουσίαση έργων δωματίου (και όχι μόνο) επιτυγχάνοντας το υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Με βάση το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, και με Μόνιμο Μαέστρο τον Αλέξανδρο Μυράτ, οι δραστηριότητες της ορχήστρας επεκτείνονται σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και εκτός των συνόρων της. Επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Σύλλογο "Οι Φίλοι της Μουσικής". Γενναιόδωρος χορηγός της ορχήστρας είναι η EFG Eurobank Ergasias. Η Καμεράτα είναι στελεχωμένη από 24 μουσικούς εγχόρδων και υποστηρίζει με πάθος ένα ρεπερτόριο τετρακοσίων ετών, καθώς και την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων μέσα από μικρά σύνολα μουσικής δωματίου. Η Καμεράτα έχει να παρουσιάσει ως σήμερα ένα αξιόλογο έργο που επανειλημμένα επαινέθηκε από τον Τύπο: πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις στη χώρα μας έργων ελλήνων και ξένων συνθετών, αναθέσεις νέων έργων σε έλληνες συνθέτες, παρουσιάσεις έργων αγνώστων στο ελληνικό κοινό συνθετών, μετακλήσεις διασήμων καλλιτεχνών, προώθηση νέων καλλιτεχνών, πολλές συναυλίες στην περιφέρεια, εμφανίσεις στο εξωτερικό (Αγγλία, Ιταλία, Βέλγιο, Κύπρος, Αυστρία, Σουηδία, Γερμανία, Χονγκ Κονγκ, Βουλγαρία), δισκογραφική παρουσία, εκπαιδευτικά προγράμματα. Το 1996 η ορχήστρα τιμήθηκε με το Βραβείο Μουσικής της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών. Η ηχογράφηση μουσικής για τον κινηματογράφο είναι μία άλλη σημαντική δραστηριότητα της ορχήστρας. Μεταξύ άλλων ηχογραφήθηκε η μουσική της Ελένης Καραΐνδρου για τη βραβευμένη από το Φεστιβάλ των Καννών ταινία του Θ. Αγγελόπουλου Μία αιωνιότητα και μία μέρα. Το Φεβρουάριο του 2002 η ορχήστρα πραγματοποίησε μια σειρά συναυλιών σε πόλεις της Ισπανίας με το Μστίσλαβ Ροστροπόβιτς, μία ενότητα εκδηλώσεων για τα 75 του χρόνια. Για την περίοδο 2000 – 2001 την Καλλιτεχνική Διεύθυνση ανέλαβε ο Sir Neville Marriner, μουσική μορφή παγκόσμιας εμβέλειας, με τεράστιο κύρος στα διεθνή μουσικά πράγματα και ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό. Από το φθινόπωρο του 2001 είναι επίτιμος πρόεδρος. Από το 1998 η ορχήστρα συνεργάζεται με τη δισκογραφική εταιρία AGORA. Κυκλοφορούν πέντε CD με έργα των Θ. Μικρούτσικου, Φ. Μέντελσον, Κ. Σαιν-Σανς / Π. Χίντεμιτ, Ν. Σκαλκώτα / Γ. Σισιλιάνου και Μπ. Μαρτινού / Α. Ονεγκέρ. Όλες οι ηχογραφήσεις της Καμεράτα έγιναν με τη μουσική διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ.